Visserij innovatie na het pulsdebacle

Tegengestelde ontwikkelingen aan het visserij-innovatiefront. In het jaar waarin het pulskorverbod van kracht werd en tientallen schepen werden omgebouwd naar de aloude boomkor, kwamen ook vooruitstrevende nieuwe schepen in de vaart. Bijvoorbeeld de MDV II en de UK 225. “Visserij-innovatie heeft een tik gekregen, maar we laten ons niet kisten.”

Door: Michel Verschoor-maandag 16 september 2019

Het recent van kracht geworden Europese verbod op de pulsvisserij kwam hard aan bij de 84 vergunninghouders. Maar niet alleen bij hen, ook onderzoekers en innovatieve wetenschappers kunnen de slag maar moeilijk verwerken. Zelfs op Nederlandse pro-pulsministeries worden nog altijd de wonden gelikt. Want hoe verder nu een bewezen duurzame visserijtechniek is getorpedeerd die tot wel 50 procent brandstof per visreis bespaart en bewezen bodemvriendelijk vist?

In dezelfde week waarin twee nieuwe ultramoderne twinrig/flyshoot vissersschepen voor een straal- en schilderbeurt te water gingen, lieten Noordzeevissers zich kritisch uit over de verwachte besteding van 15 miljoen visserij-innovatiegelden. Waar gaat dat geld naartoe, vroegen vissers zich af op social media. Naar gedroomde visserij businessmodellen die nog niet eens in testfase verkeren in windparken op zee, of naar innovatie-onderzoek in de reguliere Noordzeevisserij die al honderden jaren winstgevend is? Bijeenkomsten over innovatiegelden, georganiseerd door het ministerie van LNV samen met de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), worden tot nu toe door aanwezige vissers met de nodige scepsis gevolgd.

De rust keert dus maar moeilijk terug en dat is begrijpelijk is een tijd waarin de kottervisserij nog altijd op meerdere fronten tegelijkertijd bedreigd wordt. Door de Brusselse aanlandplicht op ondermaatse vis bijvoorbeeld, door een no-deal Brexit, door ca. 22.500 windmolens op zee en door de komst van zeereservaten op de beste vispaai- en visgronden. Het vertrouwen is ver te zoeken en vissers snakken vooral naar duidelijkheid en toekomstperspectief.

Op papier is er in Brussel en Den Haag aardig wat subsidiegeld beschikbaar. “Maar de voorwaarden voor toekenning zijn uiterst complex”, schetst Pim Visser van kotterorganisatie VisNed. “Vissers zelf zijn na het pulsdebacle ook minder happig. Zij denken: ‘wat valt er nog te innoveren, als de best mogelijke innovatie de nek is omgedraaid.’ De situatie moet eerst kalmeren.”

Noordzeeakkoord

Eerst meer duidelijkheid over de toekomst, is de teneur onder Noordzeevissers. Daar wordt volop aan gewerkt in het Noordzeeakkoord onder aanvoering van oud PvdA-bewindsman Jacques Wallage, die zich in een commissie en met inspraak van vissers en andere betrokkenen buigt over een toekomstvisie voor de kottervisserij.

Intussen promoten overheden en natuurorganisaties al volop de mogelijkheid om op termijn onder voorwaarden innovatief te gaan vissen in windmolenparken. “Maar daarover is VisNed kritisch, zegt Pim Visser. Want zit daar straks wel vis, en is die visserij wel te verzekeren?” VisNed geeft ondanks

bedenkingen zeer nauw betrokken te willen zijn en te willen blijven bij innovatie-initiatieven, want linksom of rechtsom, de maatschappelijke wens tot vernieuwing zal niet afnemen.

Flinke tik

In het Visserij-innovatiecentrum Zuidwest Nederland in Stellendam erkent ook voorman Johan Baaij dat innovatie in de visserij een flinke tik heeft gekregen. “De pulsresulaten waren positief op tal van duurzaamheidscriteria, en toch is de zaak afgeschoten. Dat heeft op de Nederlandse vloot geleid tot veel frustratie. Puls had gewoon verder gekund; we waren nog lang niet uitontwikkeld.”

Voorlopig is dat hoofdstuk echter gesloten en kijkt ook Baaij vooruit. Hij ziet kansen voor visserijmethoden met waterdruk en luchtdruk, waarvan de eerste testfase hoopvol is. “Ja, we laten ons natuurlijk niet kisten”, zegt Baaij, “want er is nog genoeg denkbaar. Punt is wel dat de spelregels in Brussel straks niet opnieuw moeten veranderen, want dat zorgt voor een gevoel van machteloosheid als je vooruit wil.”

“Je kunt pas echt stappen maken, als je zeker weet dat een eventuele nieuwe techniek niet tegenstrijdig is met EU-wetten,” zegt ook Pim Visser van VisNed.

Ombouw kotters

De werven in visserijhavens draaiden afgelopen voorjaar en zomer intussen overuren om pulsschepen om te turnen naar de oude vertrouwde boomkor. Albert Baaij van de Visserijcoöperatie Urk (VCU): “Wij hebben in korte tijd achttien schepen omgebouwd, maar om nu te zeggen dat we daar blij van worden. De grotere kotters gaan van gemiddeld 16.000 liter gasolie per week terug naar 35.000 liter. Dat is toch doodzonde.”

Toch is hij niet mismoedig. “Met z’n allen toveren we vanzelf wel weer iets uit de hoge hoed.” [Bron]