Cor Vonk: Wie het verleden negeert kan niet ‘Vissen naar de toekomst’
5 min read
TX 1 Klasina-J vissend op de Noordzee Foto: Albert Romkes (UK 1)
Het Amsterdamse debatcentrum Pakhuis de Zwijger nodigde voor a.s. woensdag Noordzeevisser Cor Vonk (TX-1) uit voor een ‘Meetup’ n.a.v. ‘Vissen naar de toekomst’ van VPRO Tegenlicht. Maar vissers zijn op woensdag op zee. Dus knipte Vonk de VPRO-introtekst in vier delen en schreef een pittig commentaar.
(VPRO) 1. Al tientallen jaren strijden milieuorganisaties en beroepsvissers over het gebruik van de Noordzee.
(Cor Vonk) Daar is nu de overheid en windindustrie bij gekomen die grote delen van de Noordzee claimen. Waarbij milieuorganisaties handig ingesprongen hebben om natuurgebieden te claimen. Windindustrie en milieuorganisaties claimen precies de beste visgebieden. Leg daar de verkeersroutes van de drukst bevaren zee en de gas en olie-industrie naast en vissers raken 70% van hun traditionele visgebied kwijt. Vis verliest hun paaigebied… Dat is misschien nog wel veel erger.
(VPRO) 2. Zorgen over overbevissing en afnemende biodiversiteit zetten de visserij steeds meer onder druk.
(Cor Vonk) Overbevissing is totaal niet aan de orde. De Noordzee is de best beheerde zee ter wereld. Onder andere door de jaarlijkse quotaverdeling. Het Internationale adviesorgaan ICES stelt ook dat het met 90% van de vissoorten goed gaat.
Ook bij de claim ‘afnemende biodiversiteit’ vraag ik mij af waarop dat gebaseerd is. Is dat wel zo? Er zwemt tegenwoordig een walrus in de Noordzee. Van een bultrug kijken we niet meer op en de zeehondenpopulatie is nog nooit zo groot geweest. Iets wat tien jaar geleden ondenkbaar was. Het betekent dat er veel voedsel, dus biodiversiteit, is om die beesten te voeden. Enige wat ik kan verzinnen is dat er weinig kabeljauw is. Dat komt door de opwarming van het zeewater. Gevolg daarvan is ook dat er nieuwe soorten de Noordzee intrekken zoals rode poon, mul en inktvis. Dat ik begon te varen zo’n achttien jaar geleden zag je deze soorten niet of nauwelijks en als ze er waren dan was het in hoogzomer. Nu vangen we deze soorten het hele jaar en met redelijke hoeveelheden. Soorten komen en soorten gaan.
De milieuorganisaties, overheid en windindustrie gaan nu zelf zorgen voor een afnemende biodiversiteit door gebieden te sluiten. Voorbeeld is de al jaren voor visserij gesloten (zogeheten) ‘Scholbox’ waar de bodem is verzuurd en waar geen vis van betekenis meer zwemt. Dit had het paaigebied van vis moeten worden… Het is een monocultuur van onder andere zeesterren geworden. Ook heeft Belgisch onderzoek in een windpark aldaar geconstateerd dat de eerste twee jaar een toename van biodiversiteit was en dat het gebied daarna omvormde naar monocultuur doordat bepaalde soorten de overhand namen.
(VPRO) 3. Met de Brexit-beperkingen, het verbod op pulsvissen en de kosten voor verduurzaming is een toekomst als beroepsvisser steeds moeilijker voor te stellen. Toch werken er door het hele land mensen aan nieuwe oplossingen voor de sector. Oplossingen die een toekomst beloven waarin iedereen tevreden is: genieten van een lekkerbekje en van een gezonde, bio-diverse Noordzee.
(Cor Vonk) Het wordt de visserij niet makkelijk gemaakt. Pulsvisserij was de sleutel tot een gezonde visserij waarmee iedereen tevreden kon zijn. Sterker: het was de eis van de milieuorganisaties zo’n tien jaar geleden. Echter in het proces naar verbod toe schitterden de NGO’s door afwezigheid. Nu hebben we weer een minder duurzame visserij waar eigenlijk niemand blij mee is. Alle hulp van mensen ten spijt, door het pulsverbod is er geen geld meer om verder te innoveren en te verduurzamen. Nu sparen we niks en kunnen, tot ons verdriet, niet verder. Tevens staat daar onbetrouwbare (EU)politiek tegenover. Ik durf niet meer, als ik het had, tonnen te investeren in een nieuwe innovatie. Want wie zegt dat nieuwe innovatie niet weer afgeschoten wordt door de politiek. Het waterspray-tuig mag nu al niet in Brits water. Daar begint het al. Investeren in duurzame schepen gaat ook niet. Deze kosten minimaal 4,5 miljoen (MDV-schip) en onze schepen op de vloot leveren maximaal 1 miljoen op (als je het schip al kwijt kan). Dat gat is veel te groot. We waarderen de hulp van mensen die het goede met ons voor hebben echt wel, en het is ook nodig, maar de politieke instabiliteit en het tekort aan geld om te investeren houdt dit proces tegen. Ik roep deze mensen op om vooral door te gaan want zeg nooit nooit. De pulsvisserij zag in het begin ook niemand zitten, maar werd aanvankelijk ook een succes.
(VPRO) 4. Tegenlicht onderzoekt of zo’n toekomst inderdaad mogelijk is en of er in de toekomst ook weer ruimte is voor de vleet. Een reuzenrog die ooit het icoon van de Noordzee was, maar sinds de komst van de intensieve visserij uit onze kustwateren is verdwenen.
(Cor Vonk) De vleet…, was dat wel een icoon? Bij mijn weten is die nooit zo royaal aanwezig geweest. Ik heb er nooit bewijzen van gezien. Iedereen roept elkaar maar na, maar waar is het op gebaseerd? Vleten worden ook nu nog sporadisch gevangen, ze zijn er dus nog. En stel dat er wel veel waren, zou de verdwijning dan echt komen door de visserij? Mijn kennis Willem Ment den Heijer heeft heel oude logboeken van visafslagen en daarin is vleet slechts bescheiden vertegenwoordigd. Misschien komt dat wel door de veranderde zeenatuur (zie boven met kabeljauw etc.). Want natuur verandert continue. Doelstellingen die natuur van 100 jaar geleden beogen terug te brengen zijn gewoon onrealistisch. Al is het alleen al door klimatologische veranderingen.
Natuur is sowieso een onnavolgbaar fenomeen dat de mens, al zouden we dat graag willen, niet zomaar kan sturen. Het Noordzeebeleid met windparken en gesloten gebieden is desastreus voor de biodiversiteit en dus voor de natuur. Er komt een verzuurde bodem met monocultuur en zonder vissers. We moeten straks (kweek)vis van heel ver invliegen, met dus een hoge CO2-footprint. Dit terwijl de wereldbevolking groeit en er dus juist meer voedsel van dichtbij nodig is.
Sorry voor mijn negatieve toon.
Normaal ben ik zeer positief en innovatief. Ons familiebedrijf was ook één van de eersten met puls, maar op het moment zie ik het niet anders. Ik zie de visserij te gronde gaan door onuitputtelijk budget voor de onophoudelijke negatieve lobby van milieuorganisaties die zich weer aftekent in instabiele op emotie i.p.v. op feiten gebaseerde politiek. Feiten en wetenschap doen er niet meer toe. Laat staan vissers.
Met vriendelijke groeten,
Cor Vonk, schipper/eigenaar TX-1 ‘Klasina-J’.
