Vier marineschepen paraat om Brits water te beschermen bij no-deal Brexit

Vier patrouilleschepen van de Royal Navy zullen vanaf 1 januari gereed zijn om het VK te helpen zijn viswateren te beschermen in het geval van een no-deal Brexit, een inzet die herinneringen oproept aan de “kabeljauwoorlogen” in de jaren zeventig.

De 80 meter lange gewapende vaartuigen zouden de kracht hebben om alle EU-vissersboten die actief zijn in de exclusieve economische zone (EEZ) van het VK, die 200 mijl van de kust kan uitstrekken, te stoppen, inspecteren en eventueel in beslag te nemen.

Marine bronnen zeiden dat de inzet al lang gepland was, maar het komt nadat conservatieve ministers de totale vloot van patrouilleschepen stilletjes hebben verdubbeld van vier naar acht, in het geval van een crisis veroorzaakt door een Brexit-no-deal. “We hebben veel werk verzet om ervoor te zorgen dat we klaar zijn voor elke gebeurtenis”, aldus een insider.

Hoewel de offshore patrouilleschepen machinegeweren aan boord hebben, wordt niet verwacht dat ze wapens gebruiken tegen vissersboten uit de EU. In plaats daarvan zouden ze proberen langszij een schip te varen waarvan wordt aangenomen dat het de regels overtreedt, en aan boord gaan voor inspectie als dat nodig wordt geacht.

In extreme gevallen kan een EU-boot in beslag worden genomen en naar de dichtstbijzijnde Britse haven worden gebracht. “Niemand zal waarschuwingsschoten afvuren op Franse vissers; vuurwapens worden alleen gebruikt als er levensgevaar bestaat ”, aldus de marinebron.

Tijdens de “kabeljauwoorlogen” tussen Britse en IJslandse trawlers in het begin van de jaren zeventig werden visnetten doorgesneden en werden boten aan beide kanten regelmatig geramd. Bij een handvol incidenten werd geschoten.

Visserij blijft een van de grootste knelpunten in de moeizame handelsbesprekingen tussen de EU en het VK. Het complexe economische argument over quota, tijdschema’s en de lengte van een sectorspecifieke overgangsperiode heeft Groot-Brittannië op gespannen voet gezet met Frankrijk.

Zonder overeenkomst zouden EU-boten niet mogen vissen in de EEZ van het VK – hoewel het ook zou betekenen dat Britse vissersboten niet in de wateren van nabijgelegen EU-lidstaten mogen komen.

Deze week heeft de EU voorgesteld de overgangsperiode voor de visserij met een jaar te verlengen om tot een akkoord te kunnen komen, waarmee het belang van de crisis wordt onderstreept.

Aan het einde van de bijeenkomst van de Europese Raad van EU-leiders op vrijdag zei Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie: “We begrijpen dat het VK ernaar streeft zijn wateren te beheersen. Aan de andere kant moet het VK de legitieme verwachtingen begrijpen van de vissersvloten van de EU die zijn gebouwd op decennia en soms eeuwen toegang.

Het is onduidelijk hoe effectief de marine de EEZ in de praktijk kan controleren – ze kan satellietsurveillance gebruiken om EU-vissersboten te lokaliseren – en hoe agressief de Britse regering zal willen optreden tegen de schepen van Frankrijk en andere EU-lidstaten in de betrekkingen met de EU.

Visserijpatrouillevaartuigen zijn al lang actief in Britse wateren, maar een no-deal Brexit zou een aanzienlijke impact hebben op de taken die hun bemanning zou moeten uitvoeren. Twee van de patrouilleschepen, uit de rivierklasse van de marine, zullen rond de jaarwisseling op zee zijn, terwijl twee andere in de haven klaar zullen zijn om binnen een paar uur van tevoren in de Engelse wateren te worden ingezet, in eerste instantie in Engelse wateren, omdat de visserij een gedecentraliseerde taak blijft. Maar ze zijn beschikbaar voor heel het VK. In theorie zouden andere oorlogsschepen kunnen worden opgeroepen als Boris Johnson wil dat ze moeten worden gebruikt.

Chris Parry, een voormalig schout bij nacht en ex-voorzitter van de Marine Management Organization, zei dat de ministers assertief moeten optreden. “Ik zou proberen een voorbeeld te geven en met een [EU-vissers] boot of twee naar Harwich of Hastings gaan. Als je ze eenmaal in beslag had genomen, zouden de anderen niet zo happig zijn om een overtreding te maken.”

Maar Tobias Ellwood, voorzitter van de commissie voor defensie, zei dat hij zich zorgen maakte dat de marine overbelast zou raken in een tijd waarin Russische onderzeeërs steeds meer in het VK opereerden. “Onze tegenstanders zullen glimlachen als de grootste Europese legers tegen elkaar sparren over vissen.”

Een woordvoerder van het ministerie van Defensie zei: “Defensie heeft uitgebreide planning en voorbereiding uitgevoerd om ervoor te zorgen dat defensie klaar is voor een reeks scenario’s aan het einde van de overgangsperiode.” [bron]