FAO: EU moet voedselproductie niet opofferen voor duurzame agenda

Het riskeren van de Europese landbouwproductiviteit voor duurzame landbouwdoelen kan wereldwijde spanningen veroorzaken, omdat andere landen de verminderde productie van het blok niet kunnen compenseren, zegt een expert van de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO).

De Green Deal van de Europese Commissie, met inbegrip van de 2020 Farm to Fork-strategie, heeft tot doel het voedselsysteem van de EU als een wereldwijde duurzaamheidsstandaard neer te zetten. Tegen 2030 wil het plan het gebruik van pesticiden halveren, het gebruik van meststoffen met 20% verminderen en een kwart van de landbouwgrond besteden aan biologische landbouw.

Er is echter bezorgdheid gerezen over mogelijke gevolgen voor de productiviteit van de landbouw en het mondiale leiderschap en de handelsbetrekkingen van de EU.

Europa moet een evenwicht vinden tussen zijn mondiale en regionale externe optreden en zijn binnenlandse duurzame agenda, aldus David Laborde, directeur van de afdeling agrovoedingseconomie bij het VN-voedselagentschap (FAO).

“Ik denk dat de vergroening van de Europese landbouw heel belangrijk is. Het gaat om duurzaamheid en we kunnen duurzaamheid niet opofferen,” zei hij.

“Maar het betekent ook niet dat Europa productiviteit kan opofferen,” vervolgde hij, eraan toevoegend dat het gaat om de vraag hoe EU-landen tegelijkertijd duurzame intensiveringswinst en productiviteit kunnen krijgen.

Voor de VN-functionaris zou de wereld niet zonder Europa kunnen als het continent zijn rol in de wereldwijde vraag en aanbod van landbouwproducten zou opgeven.

“Hoe minder Europa produceert, hoe minder het zal exporteren en hoe meer het zal vragen op de wereldmarkten. Dit kan de spanning verhogen“, waarschuwt Laborde.

Om deze reden staat het blok voor de zware taak om de juiste “mix van binnenlands en mondiaal beleid” te vinden, die ook de EU moet dienen om haar leiderschap op het wereldtoneel op het gebied van voedsel en voeding te behouden.

Voedselonzekerheid neemt toe

Laborde was een van de coördinatoren van het 2023 State of Food Security and Nutrition in the World (SOFI) -rapport, gepubliceerd in juli door de FAO en andere 4 VN-organen – de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), het Internationaal Fonds voor Landbouwontwikkeling (IFAD), het Wereldvoedselprogramma (WFP) en het Kinderfonds van de Verenigde Naties (UNICEF).

Uit het rapport bleek dat voedselonzekerheid – in de vorm van chronische honger, ondervoeding vooral voor kinderen – toeneemt als gevolg van de COVID-pandemie, klimaat en lokale conflicten zoals in Jemen, Syrië en Oekraïne.

De 2023-editie van de studie toonde aan dat er ook meer voedsel onzekere mensen zijn in het VK en continentaal Europa, voornamelijk als gevolg van economische crises en de toegenomen kosten van levensonderhoud.

“In de afgelopen drie jaar zien we een toenemende voedselonzekerheid in Europese landen,” zei Laborde.

Voedselzekerheid is een concept dat in de EU-Verdragen is opgenomen en staat, samen met de inkomenssteun van landbouwers, centraal in het belangrijkste landbouwsubsidieprogramma van de EU, het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB).

Het begrip krijgt tegenwoordig echter een andere betekenis. “Als je voedsel onzeker in Europa bent, val je niet in de categorie honger, maar moet je beginnen op te offeren wat je eet in termen van kwaliteit in plaats van kwantiteit,” legde hij uit.

Het percentage matig of ernstig voedsel onzekere mensen in Europa blijft nog steeds onder de drempel van 8%, vergeleken met meer dan 70% in lage-inkomenslanden.

“Toch is het een relatief grote toename voor Europeanen [in vergelijking met voorgaande jaren],” zei hij. “Het is niet alleen iets wat je op tv ziet, maar mensen beginnen zich daar zorgen over te maken.”

Markten en ontwikkelingshulp

De rol van de EU bij het opnieuw in evenwicht brengen van vraag en aanbod van voedsel mag door de VN-functionaris niet worden onderschat, gezien de mate van onzekerheid op de landbouwmarkten.

“De missie van markten is niet om voor de armsten te zorgen. Denken dat markten van nature ongelijkheid en inclusiviteit gaan framen, zal een beetje naïef zijn,” zei hij.

In die zin worden de duurzaamheidsaspecten van de landbouw bijzonder relevant, omdat veel externe milieueffecten van invloed zijn op de prijs van landbouwgrondstoffen, benadrukte Laborde.

Europa wordt echter opgeroepen om hetzelfde leiderschap te behouden als ‘s werelds grootste gever bij het verstrekken van ontwikkelingshulp.

“Europa speelt nog steeds een grote rol en dat is goed. Er is nog een beetje meer te doen,” concludeerde hij, verwijzend naar het relatief kleine bedrag dat Europa per inwoner uitgeeft aan hulp om de wereldwijde voedselzekerheid te waarborgen.

Bron: Euractiv