Noors onderzoek: Offshore windinstallaties beïnvloeden ecosystemen

“De kennis die we vandaag hebben, kan geen antwoord geven op de vragen die vissers hebben over hoe offshore windontwikkeling de visserij kan beïnvloeden”, is de ontnuchterende boodschap van het Noorse Instituut voor Onderzoek (HI).

Over de hele wereld hebben regeringen en multinationals mensen ervan overtuigd dat offshore windontwikkeling noodzakelijk is en geen enkele impact zal hebben op het zeeleven, en in sommige gevallen hebben ze de overtuiging dat dergelijke ontwikkelingen van nut kunnen zijn voor het zeeleven en voor degenen die in die gebieden vissen.

Woensdag, 13 september, kondigde Commissievoorzitter Ursula von der Leyen in haar State of the Union 2023-toespraak een Europees windenergiepakket aan zonder ook maar één keer de visserijsector of kustgemeenschappen te noemen. De voorzitter heeft wel gezegd dat biodiversiteit en ecosystemen van vitaal belang zijn voor Europa, maar zij heeft het niet gehad over de bescherming van de mariene biodiversiteit.

De Noorse onderzoeker Anne Christine Utne Palm vermeldt de feiten over de wetenschap. Ze zegt: “We weten vandaag te weinig over hoe offshore wind de visserij zal beïnvloeden. We missen kennis over de effecten van bijvoorbeeld geluid, elektromagnetische straling van de kabels en veranderingen in wind- of stromingspatronen.”

De HI-onderzoekers hebben in een nieuw rapport de gevolgen beschreven van de offshore windparken Hywind Tampen, Southern North Sea II en Utsira Nord op de visserijsector op basis van huidige kennis en om te zien welke kennis er ontbreekt.

In hun werk interviewden mariene onderzoekers ook vissers die actief zijn in deze gebieden om kennis op te doen over de visserij in de drie verschillende regio’s. Vissers waren bereid om met de onderzoekers samen te werken en deelden informatie over seizoenen, visgebieden, doelsoorten, stromingen en andere lokale kenmerken.

De trieste waarheid is dat het onderzoek naar wind op zee en de effecten ervan op de visserij beperkt zijn gebleven, iets dat in twijfel moet worden getrokken. “Er zijn maar heel weinig studies in de wereld die de impact van offshore wind op de visserij onderzoeken, en van degenen die we hebben gevonden, bevat geen enkele vangstgegevens,” zegt Utne Palm.

Uit het onderzoek dat tot nu toe is uitgevoerd, blijkt duidelijk dat offshore windinstallaties het lokale ecosysteem kunnen aantasten. “Maar we weten niet hoe groot het getroffen gebied zal zijn en of de lokaal waargenomen effecten kunnen leiden tot effecten op hele bestanden en grotere gebieden. De omvang van de ontwikkeling zal daarbij uiteraard een rol spelen.”

Verschillende soorten reageren verschillend op factoren zoals ruis, elektromagnetisme of veranderde stromen, zegt de onderzoeker. “Waarschijnlijk zullen sommige soorten profiteren van ontwikkeling, terwijl anderen negatief zullen worden beïnvloed.” In Noorwegen hebben vissers en hun verenigingen zich zeer kritisch uitgelaten over Hywind Tampen.

Hywind Tampen is ‘s werelds eerste drijvende windpark dat speciaal is gebouwd om offshore olie- en gasinstallaties van stroom te voorzien en levert nu elektriciteit aan equinor’s olie- en gasvelden Snorre en Gullfaks in de Noorse Noordzee. Het windpark ligt ongeveer 140 kilometer uit de kust van Noorwegen in dieptes variërend van 260 tot 300 meter en maakt gebruik van 11 turbines.

Vissers die aan de enquête deelnamen, waren bezorgd dat verder onderzoek een zo lang mogelijk tijdsperspectief moest hebben.

“Ze stellen dat als we alleen vangstgegevens van de afgelopen vier of vijf jaar gebruiken, we veel informatie missen omdat de visserij van jaar tot jaar en over langere perioden verandert. Een voorbeeld was de Noorse voorjaars haring, waarvan het migratiepatroon een tijdje veranderde, om later terug te keren naar de ‘gebruikelijke’ route ” legt Utne Palm uit.

Vissers wilden graag de ontwikkeling in belangrijke migratie- en paaigebieden van belangrijke soorten zoals sprot vermijden, wat voedsel is voor belangrijke commerciële soorten zoals kabeljauw, koolvis en schelvis.

“De vissers zeggen dat Hywind Tampen een voorbeeld is van slechte samenwerking tussen offshore wind en visserij. Vissers werden niet geraadpleegd over de locatie, dus werd het windpark op de visgronden geplaatst. Vissers willen voorkomen dat de behoeften van de twee industrieën tegen elkaar worden opgezet naarmate verdere ontwikkeling plaatsvindt en zijn van mening dat er voldoende ruimte moet zijn voor beide industrieën.”

De Mariene onderzoekers concludeerden dat de huidige kennisbasis te mager is om goede antwoorden te geven op de vragen van de visserijsector. De “remedie” is ook duidelijk, en misschien niet verrassend: er is meer kennis nodig.

“Om erachter te komen wat de effecten van offshore windinstallaties zullen zijn, moeten we voorstudies uitvoeren over meerdere jaren en seizoenen. We moeten monitoren hoe vissen, het milieu en het ecosysteem zich ontwikkelen tijdens de bouw en in de operationele fase“, concludeert de HI-onderzoeker.

Bron: Noorse Instituut voor Onderzoek (HI)