Duizenden jan-van-gents vliegen zich te pletter tegen zeewindparken

De uitrol van windparken op de Noordzee vormt een groeiende bedreiging voor de jan-van-gent. Volgens schattingen vliegen zich straks per jaar zo’n 4400 exemplaren van deze vogelsoort tegen windturbines te pletter in ons deel van de Noordzee. Zo meldt he AD hier.

Door Edwin Timmer

Ook voor meeuwen zijn vanaf 2050 jaarlijks zo’n 3650 fatale wiekbotsingen te verwachten. Dat stelt mariene ecoloog Martin Baptist van de Wageningen Marine Research. De jan-van-gent is de grootste vogelsoort van de Noordzee, met een volwassen spanwijdte van ruim 2 meter.

,,Het gaat om minder dan een vogel per molen per jaar”, verklaart Baptist. ,,Dus je kunt ook zeggen: waar hebben we het over? Maar ja, we willen zo’n vijfduizend windturbines neerzetten. Dan kan het voor vogelpopulaties wel een probleem worden.” Van de jan-van-gent bevinden zich elke herfst zo’n 20.000 tot 30.000 exemplaren voor de Nederlandse kust.

De Rijksoverheid wenst op grote schaal windenergie op te wekken op zee ter vervanging van fossiele brandstoffen. Die groene draai is nodig om aan de klimaatdoelen van het Akkoord van Parijs te voldoen, maar er zitten wel ecologische consequenties aan dit duurzaamheidsideaal.

Een ei per leg

Baptist: Veel zeevogels zoals de jan-van-gent zijn langlevende soorten die zich niet snel voortplanten. We zullen daarom moeten uitzoeken wat de extra mortaliteit kan betekenen voor de populatie.” Het vrouwtje van de jan-van-gent legt pas in haar vijfde levensjaar haar eerste ei, en ze legt er nooit meer dan één per keer.

Ook de Vogelbescherming is verontrust over de impact van windparken op de bijzondere vogelsoort. ,,Dit is een wezenlijk probleem voor de jan-van-gent”, stelt woordvoerder Marc Scheurkogel. Ook over de grote mantelmeeuw, de zilvermeeuw en de drieteenmeeuw maakt men zich zorgen.

Scheurkogel benadrukt dat ook de vogelgriep al een fikse aanslag betekent op de populaties van zeevogels. ,,Dat maakt het alleen maar nijpender. Voor we grote windparken neerleggen, zullen we moeten weten wat de ecologische consequenties kunnen zijn.”

Enerzijds vormen de molens rustplek­ken, als een soort boom, anderzijds is het drukver­schil van draaiende wieken een probleem voor vleermuizen zegt Martin Baptist van Wageningen Universiteit

Onderzoek vindt wel plaats naar hoe vogels de windturbines beter kunnen onderscheiden en omzeilen. In Noorwegen zijn tests gedaan met een zwart gekleurde wiek per turbine. Dat gebeurt nu ook langs de kust bij Eemshaven. ,,Maar die maatregelen werken ’s nachts niet”, stelt Baptist.

Wetenschappelijk bewijs

Het valt bovendien niet mee om wetenschappelijk te bewijzen welke ingrepen vogels het beste beschermen. ,,Je moet tellen om te zien of er minder ongelukken plaatsvinden. Maar een dode vogel valt na een botsing in zee: die verdwijnt.” De nieuwe Wageningse studierichting Marine Sciences, ofwel zee wetenschappen, gaat zich buigen over dergelijke vraagstukken.

Naast de jan-van-gent merken mogelijk ook bepaalde vleermuissoorten de gevolgen van de uitrol aan windenergie. Baptist: Net als bepaalde vogelsoorten zijn er ook vleermuizen die over de Noordzee tussen Engeland en het vasteland heen en weer vliegen. Enerzijds vormen de molens rustplekken, als een soort boom, anderzijds is het drukverschil van draaiende wieken een dodelijk probleem voor de vleermuizen.”

Groene energie is dodelijk…
De groene beweging zwijgt in alle talen.
Greenpeace zwijgt
Milieu beweging zwijgt
Partij voor dieren zwijgt.
Hoe zou dat komen ? pic.twitter.com/HqJ3rwzzUu

— ferdinand meeus (@fmeeus1) January 21, 2024