Onderzoeksrapport: Brand aan boord SCH118 Johanna Maria

3 min read

De brandbestrijding aan boord van het visserschip Johanna Maria kende voor de brandweer vele uiteenlopende aandachtspunten. Het was een complex (onoverzichtelijk) én ingewikkeld (specialistisch) incident.

Het was ook een bijzonder incident in de zin dat dergelijke grote scheepsbranden en dergelijke interregionale samenwerking niet vaak voorkomen in Nederland. Dit blijkt uit het onderzoek dat door de Brandweeracademie is uitgevoerd.

Lector Brandweerkunde Ricardo Weewer: “Scheepsbranden zijn complexe branden, die niet eenvoudig zijn te bestrijden en potentieel gevaarlijk zijn voor brandweermensen. Brandweer Haaglanden heeft dit knelpunt snel onderkend en tijdig expertise uit andere regio’s ingeroepen. Dat heeft aan de goede afloop bijgedragen.”

Heldere en goed gemotiveerde keuzes gemaakt

Uitgaande van de beperkte informatie die leidinggevenden hadden tijdens de incidentbestrijding, zijn er heldere en goed gemotiveerde keuzes gemaakt door bevelvoerders, OVD’s en de HOVD. Ten aanzien van de samenwerking kan worden geconcludeerd dat het een verstandige keuze was om direct na de melding van de scheepsbrand bij brandweer Rotterdam-Rijnmond en de Dienst Havenbedrijf Rotterdam assistentie te vragen vanwege de specialistische kennis, kunde en middelen die daar beschikbaar zijn. Ook later in het incident is niet geschroomd om over de regiogrenzen heen te kijken door samen te werken (met brandweer Amsterdam-Amstelland en Hollands-Midden). Dit is volgens het rapport positief, omdat er zo maximaal gebruikgemaakt wordt van elkaars capaciteit en kennis en dit de effectiviteit en efficiëntie van de incidentbestrijding ten goede komt.

Juiste tactiek en techniek

Concluderend kan worden gesteld dat de brandweer op hoofdlijnen heeft gekozen voor een juiste tactiek en techniek. Immers: na aankomst van de brandweer zijn er geen gewonden meer gevallen aan boord van het schip of in de haven en de brand was binnen twaalf uur na melding uit, hetgeen opvallend snel is voor een dergelijke scheepsbrand.

Volgens lector crisisbeheersing Menno van Duin (IFV) die samen met Vina Wijkhuijs onderzoek deed naar het functioneren van de multidisciplinaire samenwerking heeft de brandweer een uitzonderlijke prestatie geleverd . ‘Opvallend daarbij is dat de (leidinggevenden van de) andere disciplines niet goed op de hoogte waren van de zware en risicovolle taak die de brandweer in de Scheveningse haven verrichtte’.

Lessen voor de toekomst

De Brandweeracademie stelt dat uit de brandbestrijding op de Johanna Maria onder meer de volgende lessen voor de toekomst kunnen worden getrokken:

Beeldvorming blijkt zeker bij complexe en ingewikkelde incidenten van groot belang.

Gelet op de veiligheid van brandweerpersoneel is het verstandig om vaak en snel personeel af te lossen en de inzetduur van personeel te beperken.

Bij een complex en ingewikkeld incident kan het vasthouden aan een strikte hiërarchische commandostructuur suboptimaal zijn. Een dergelijke constatering vraagt om een nieuwe kijk op commandovoering. Deze wordt op dit moment door verschillende regio’s (waaronder Haaglanden) en de Brandweeracademie samen ontwikkeld.

Ieder groot incident levert voor de brandweer leerpunten op. Brandweer Haaglanden heeft het initiatief genomen om dit incident te onderzoeken, zodat deze leerpunten ook met de rest van Brandweer Nederland gedeeld kunnen worden en opgenomen worden in les- en leerstof.

Download hier: Brand aan boord van visserschip Johanna Maria

Video: Brand op de vriestrawler SCH 118 johanna maria -23-6-2014